Wizyta u dietetyka – jak wybrać dobrego specjalistę?

• mgr Iwona Barzyk
• 7 stycznia 2020r.

Obecnie ilość dietetyków i trenerów personalnych zajmujących się żywieniem jest ogromna i stale rośnie. Wybór specjalisty w zakresie żywienia może być ciężki zwłaszcza dla osoby, która potrzebuje pomocy a nie ma pojęcia jakimi kryteriami się kierować. Zawód dietetyka w Polsce niestety nie jest uregulowany i może go wykonywać właściwie każdy – prawniczka, która stwierdziła w tracie studiów, że jednak dietetyka jest jej powołaniem, trener personalny po 2 godzinnym kursie z dietetyki, studentka zarządzania, która zdrowo się odżywia i zapragnęła pomagać innym. Lecimy dalej? Kobieta, która schudła 30 kg, fitnesska i kulturysta. Osób, które zapragnęły pomagać ludziom w zakresie odżywiania bez wykształcenia kierunkowego z dietetyki nie da się zliczyć. Czy faktycznie wszyscy powinni udzielać porad żywieniowych i układać diety? Absolutnie nie!

 

Jak się przygotować do wizyty u dietetyka?

 

Zanim udasz się z wizytą do dietetyka, sprawdź czy jesteś w stanie obiektywnie ocenić swój sposób odżywiania:

 

1. Przygotuj dzienniczek żywieniowy – przez minimum 3 dni (najlepiej, aby jeden dzień był dniem weekendowym) notuj wszystkie zjedzone posiłki wraz z przekąskami i napojami. Zapisz ilość, godzinę posiłku i to, jakie towarzyszyły mu później odczucia. Może już wtedy zaobserwujesz jakie błędy się powtarzają w Twoim dotychczasowym żywieniu i wyciągniesz wnioski. Pamiętaj, żeby być możliwie dokładnym – szklanka soku to też jest posiłek! -> DZIENNICZEK DO POBRANIA

2. Przygotuj wyniki badań – Poniżej zrobiłam listę badań jakie warto zrobić, udając się na pierwszą wizytę do dietetyka lub rozpoczynając współpracę on-line. Jeżeli do tej pory nie zostały zdiagnozowane u Ciebie choroby to postaw na podstawowe badania profilaktyczne. Regularne (przynajmniej raz do roku) badanie ciśnienia, lipidogramu, glukozy i morfologii nie obciążą znacząco Twojego portfela, a pozwolą ocenić metaboliczny stan Twojego zdrowia. Pamiętaj, że rolą dietetyka nie jest stawianie diagnozy, ale odpowiednie ułożenie i dopasowanie diety. Im więcej dietetyk otrzyma o Tobie informacji, tym bardziej otrzymasz zindywidualizowaną dietę, dlatego jeśli posiadać wyniki badań z wcześniejszych miesięcy to możesz również je zabrać ze sobą.

3. Do dietetyka możesz udać się również z dzieckiem – jeżeli u swojego dziecka zauważysz niepokojący przyrost masy ciała lub zostały zdiagnozowane choroby to jest to jak najbardziej uzasadnione. Na pierwszą wizytę może się wybrać również sam rodzic, aby ustalić, jakie są oczekiwania oraz omówić kroki postępowania.

Co to jest poradnia dietetyczna i jak zazwyczaj przebiega wizyta u dietetyka?

Poradnia dietetyczna jest miejscem, w którym możesz się umówić na konsultację z dietetykiem czy rozpoczęciem współpracy dietetycznej. Obecnie bardzo wiele dietetyków (w tym ja) posiada poradnię dietetyczną on-line, współpracując z pacjentami za pośrednictwem internetu, dzięki temu nie musisz tracić swojego cennego czasu, wychodząc z domu i czekać w kolejce.

W jaki sposób przebiega wizyta u dietetyka? Każdy dietetyk może mieć inny schemat pracy, ale podczas wizyty powinny się pojawić takie elementy jak:

1. Wywiad żywieniowy. Dietetyk zada Ci szereg pytań m.in. zapyta o powód Twojej wizyty, będzie chciał poznać historię choroby i stosowanych wcześniej diet czy nawyki żywieniowe (dlatego tak ważne jest przygotowanie wcześniej dzienniczka żywieniowego). Dla każdego dietetyka istotne będą informacje związane z Twoimi preferencjami smakowymi, stylem życia, rodzajem aktywności fizycznej, aby mógł najlepiej ułożyć dla Ciebie dietę. Jeśli korzystasz z poradni dietetycznej online to najczęściej wywiad otrzymujesz na swoją skrzynkę e-mail lub za pośrednictwem strony internetowej dietetyka.

2. Sprawdzenie pomiarów ciała. Obecnie większość gabinetów dietetycznych wyposażonych jest w urządzenia do pomiaru masy ciała oraz składu ciała.

3. Zalecenia. Na pierwszej wizycie razem z dietetykiem ustalicie zasady oraz kroki współpracy. Może się okazać, że dla Ciebie odpowiednia będzie szczegółowo rozpisana dieta a może wystarczą Ci jedynie zalecenia żywieniowe oraz analiza dotychczasowego sposobu odżywiania.

4. Dieta. W zależności od oferty danego dietetyka i schematu jego pracy, może zostać wysłana do Ciebie dieta za pomocą poczty elektronicznej lub możesz zostać poproszony/a o osobisty odbiór diety przy kolejnej wizycie, na której dodatkowo zostanie omówiona.

5. Wizyta kontrolna. Najczęściej ma miejsce po miesiącu stosowania się do diety oraz zaleceń żywieniowych. Dietetyk sprawdza wtedy postępy oraz stopień realizacji założonego na początku współpracy celu i wprowadza ewentualne modyfikacje. Osobiście prowadząc poradnię online preferuję cotygodniowe sprawdzanie i monitorowanie postępów swoich pacjentów.

Czym kierować się przy wyborze dietetyka?

 

Na poszukiwanie odpowiedniego dla siebie dietetyka, poświęć trochę czasu. Wypowiadam się z perspektywy osoby, która ukończyła studia magisterskie z dietetyki, prowadzi własną firmę, pracuje w szpitalu oraz w przeszłości sama korzystała z pomocy dietetyka. Większość jednak punktów dotyczy subiektywnych odczuć, związanych z własnym doświadczeniem, obserwacjami oraz wizją tego zawodu. Chcę Ci pomóc wybrać odpowiedniego dietetyka dla siebie.

 

1. Wykształcenie ma znaczenie – studia wyższe na kierunku dietetyka to według mnie podstawa – osobiście nie skorzystałabym z porad dietetyka bez wykształcenia kierunkowego, po kilkutygodniowym kursie. Czy do lekarza po kursie/pasjonata medycy jest bezpiecznie się udać po poradę i zawierzyć mu własne zdrowie? Nie. Studia wyższe pozwalają na przekazanie wiedzy ogólnej związaną z szeroko pojętą dziedziną jaką jest dietetyka. Nie da się zgłębić wszystkiego dokładnie podczas czasami nawet 3-dniowego kursu online jak przez kilka lat studiów i obowiązkowych praktyk studenckich. Oczywiście kursy i szkolenia są ważne, aby cały czas poszerzać wiedzę oraz być na bieżąco ze zmieniającymi się standardami żywieniowymi. Jednak bez studiów ciężko byłoby ocenić, na które szkolenia czy kursy warto się udać, a które są związane jedynie ze świetnym marketingiem. Dodatkowym atutem jest wykształcenie na uczelni medycznej bądź wydziale medycznym, gdzie wykładowcami są lekarze, dietetycy oraz specjaliści związani z ochroną zdrowia. Dzięki temu dietetyka nie jest odosobnioną dziedziną a częścią profilaktyki zdrowotnej, przyczyniającej się do poprawy stanu zdrowia człowieka.

2. Trener nie jest dietetykiem – Zapisałeś/aś się na siłownię wybierając plan treningowy a trener dodatkowo proponuje Ci, że możesz zakupić u niego spersonalizowaną dietę? Cóż, wybór należy do Ciebie, jednak sporo moich pacjentów właśnie po takich dietach postanowiło ze mną rozpocząć współpracę. Oczywiście, trener może być również dietetykiem – jeżeli skończył studia w tym zakresie. W innym przypadku jest bardzo prawdopodobne, że otrzymasz zalecenia żywieniowe z rozpisanymi makroskładnikami i określonymi grupami produktów, które można jeść a których nie. Takie zalecenia często odznaczają się niskim urozmaiceniem, często szkodliwym dla zdrowia rozkładem makroskładników oraz bardzo nisko kaloryczne. Dobry wygląd to nie wszystko i zanim zdecydujesz się na ułożoną przez trenera dietę, najlepiej zapytaj jak będzie wyglądała przygotowana przez trenera ,,rozpiska'', ,,plan żywieniowy'' czy ,, zalecenia''. Może się okazać, że zapłacisz 150 zł a otrzymasz tabelkę z wymienionymi produktami, które możesz spożywać lub dietę, z której 2 na 4 posiłki się powtarzają a w większości z nich znajduje się odżywka białkowa.

3. Misja i pasja – dietetyk musi kochać to, co robi. Cały czas uczyć się, doszkalać oraz rozwijać. Jego podejście do odchudzania czy poprawy stanu Twojego zdrowia powinno Ci się podobać oraz Ci odpowiadać. Jak najlepiej to sprawdzić? Wejdź na stronę internetową, bloga czy profil na Facebooku lub Instagramie wybranego przez Ciebie dietetyka. Zanim zdecydujesz się na umówienie się na wizytę do poradni dietetycznej lub współpracę dietetyczną on-line, sprawdź czy odpowiada Ci oferta tej osoby i styl w jaki się wypowiada odnośnie sposobu odżywiania.

4. Medycyna oparta na dowodach (EBM) – zachowaj ostrożność, jeśli widzisz, że dietetyk jest nastawiony bardzo negatywnie do całej medycyny konwencjonalnej, podważa zdanie wszystkich lekarzy, a także samodzielnie stawia diagnozy (często niezgodne z wynikami badań). Negowanie medycyny powinno wzmocnić Twoją czujność.

Dobry dietetyk – jakie powinien posiadać cechy i co możesz oczekiwać od dietetyka?

 

Dietetyk powinien:

- przeprowadzić z Tobą dokładny wywiad żywieniowy oraz medyczny przed udzieleniem porady i ułożeniem diety, wykonać dokładne pomiary masy ciała, obliczyć zapotrzebowanie kaloryczne, dzięki któremu ułoży indywidualną dietę (za jadłospisy ,,z szuflady'' podziękuj)

- być wyrozumiały oraz empatyczny, powinien wysłuchać Cię podczas wizyty, poznać Twoje problemy i potrzeby oraz oczekiwania

- wykazywać zainteresowanie Twojego stanu zdrowia – powinien zapytać o wyniki badań, zdiagnozowane choroby, przyjmowane leki, przeanalizować wyniki badań i dostosować założenia diety do Twojego stanu zdrowia i chorób (czasami jest to bardzo trudne, ponieważ niektóre zalecenia pokrywają się lub wykluczają w różnych chorobach, jednak dietetyk musi sobie z tym poradzić) w razie potrzeby polecić dalszą diagnostykę, która wskaże źródło pojawienia się nadwagi lub zasugeruje wizytę u lekarza

- zalecić spotkania minimum raz na 3 tygodnie, aby móc sprawdzić jak idą postępy, modyfikować dietę oraz dopasować ją do zmieniającej się masy ciała

- edukować Cię i przekazać Ci narzędzia oraz wiedzę, która będzie pomocna, abyś poradził/a sobie sama już bez stosowania przygotowanych przez dietetyka jadłospisów

- zaproponuje prowadzenie dzienniczka żywieniowego – przynajmniej na początku trwania współpracy, aby mieć kontrolę nad postępami diety

- znać podstawy psychodietetyki, stale motywować, wzmacniać Twoją samodyscyplinę i pomagać budować trwałe nawyki żywieniowe

- nie będzie Cię namawiał do stosowania i zakupu drogich suplementów diety czy dostępnych w drogeriach koktajli w proszku lub batonach proteinowych

- może się okazać, że zasugeruje Ci suplementację witamin i minerałów ze względu na wyniki badań, które wykazały niedobory lub odeśle do specjalisty w tej dziedzinie

- ułożyć spersonalizowaną dietę – biorąc pod uwagę Twoje preferencje smakowe, nietolerancje pokarmowe, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, styl życia, oczekiwania, sytuację rodzinną. Dietetyk przy układaniu jadłospisu powinien ułatwić Ci życie i zmianę a nie ją utrudnić.

- wysłuchać i doradzić, jakie techniki gotowania, przyrządzania posiłków oraz przyprawiania zastosować, aby jedzenie było smaczne i nie stanowiło jedynie jednorazowej przygody, a zmianę nawyków na zawsze

- Nie zalecać monodiety lub diety o bardzo niskiej kaloryczności, detoksu czy głodówki – takie postępowanie może tylko rozregulować twój metabolizm a przy tym doprowadzić do problemów hormonalnych np. zaburzeń wydzielania insuliny

- Pamiętać, że po drugiej stronie jest też człowiek – papier przyjmie wszystko, jednak każdy człowiek jest inny dietetyk powinien liczyć się z tym, że pacjent chce się odchudzić a nie zmniejszyć jedynie obwód w pasie

 

Korzystaliście już z wizyty u dietetyka lub współpracy dietetycznej online? Jakie są Wasze doświadczenia lub spostrzeżenia z takiej wizyty? Macie pytania, które Was nurtują – zapraszam Was do ich zadawania w komentarzu :).

 

Bibliografia:

Dominika Musiałowska „Insulinooporność – zdrowa dieta i zdrowe życie”

Mirosława Gałęcka ,,Dieta w chorobach autoimmunologicznych"